Sang Thu của tác giả Duy Khoát

Huỳnh Xuân Sơn cảm nhận bài thơ Sang Thu của tác giả Duy Khoát
Sang Thu

Lại thêm một mùa thu
Lá rơi đầy mảnh nắng
Gió cong mình đêm lặng
Sương bay mờ trước hiên

Anh mong được ngủ yên
Quên mối tình hoài vọng
Nhưng cứ nghĩ đến em
Lại thấy lòng vỗ sóng

Em- mùa thu chín mọng
Tỏa hương thơm nồng nàn
Mắt em trời thu biếc
Cho lòng anh đa mang

Nhưng con sông mùa lũ
Ngăn cách ta hai bờ
Chỉ nhìn nhau tiếc nuối
Gieo nỗi buồn cho thơ

Anh mong thơ thắp lửa
Sẽ xua tan đêm sầu
Thôi thì còn thương nhớ
Là ta còn có nhau (Duy Khoát)

Sang Thu của tác giả Duy Khoát được gửi gắm ý, tình vào thể thơ Ngũ ngôn, với năm khổ thơ chuyên chở những cung bậc tình cảm của chủ thể trữ tình trong thơ rất đặc biệt. Sang Thu không chỉ có hai chủ thể Anh và Em,mà còn có nỗi niềm của tác giả, của tôi và có lẽ có thêm nhiều bạn đọc cũng tìm thấy mình trong mỗi tứ thơ:

Lại thêm một mùa thu
Lá rơi đầy mảnh nắng
Gió cong mình đêm lặng
Sương bay mờ trước hiên

Với bốn câu thơ mở đầu tác giả đã khắc họa xong cảnh sắc lúc Sang Thu. Nó không thơ mộng như Lưu Trọng Lư với “Con nai vàng ngơ ngác. Đạp lên lá vàng thu” nó không nồng nàn, êm ái như nhạc sĩ Trần Quang Lộc “Mùa thu sang anh lót lá em nằm.”

Không tình tự như nhạc sĩ Ngô Thụy Miên nói với người tình

Em có nghe mùa thu mưa giăng lá đổ
Em có nghe nai vàng hát khúc yêu đương
Và em có nghe khi mùa thu tới
Mang ái ân mang tình yêu tới
Em có nghe hồn thu nói mình yêu nhau nhé (Mùa Thu Cho Em)
Sang Thu của tác giả Duy Khoát như nghe vụn vỡ trong lòng. Dẫu có màu thu trong lá rơi. Nhưng sự rơi của lá này lại mang theo “ đầy mảnh nắng” mới lạ. Nắng thu vàng mênh mang gợi nhắc, vậy mà trong mắt ông nó chỉ rời rạc từng phiến lá rơi…

Những cơn gió Heo may vốn quyến rũ bao Tao Nhân Mặc Khách xưa nay,vậy mà trong Sang Thu nó lại “Cong mình đêm lặng”. Chưa hết Sang Thu còn có “Sương bay mờ mái hiên”. Liệu có phải khi phát hiện Thu hiện diện bên mình, cũng là lúc cuối chiều, nắng bớt nồng nàn từng sợi buông trên kẽ lá đang cựa mình trở màu rơi xuống…Màn đêm ùa đến sau buổi hoàng hôn để rồi cho những cơn gió heo may “cong mình” nương náu giữa màn nhung tĩnh lặng…Một buổi bình minh sau đêm dài thao thức được phủ bởi màn sương thu mờ ảo….Tâm trạng với cảm nhận cảnh sắc quanh mình như vậy làm sao mà không thốt lên “Lại thêm một mùa thu”. Chữ “Lại” quả đã ám ảnh người viết, bởi theo sau nó có lẽ là những ngày dài không hề thơ mộng như cảnh sắc vốn có của mùa thu theo lẽ thông thường
Anh mong được ngủ yên
Quên mối tình hoài vọng
Nhưng cứ nghĩ đến em
Lại thấy lòng vỗ sóng

Chủ thể trữ tình Anh xuất hiện với nỗi niềm “mong..” rồi muốn “Quên…” Nhưng hình như “Khi cố quên là khi càng nhớ thêm”. Bởi vậy cho nên Anh càng mong được “ngủ yên”, càng muốn quên đi “mối tình”, thì lại càng “nghĩ đến em”. Và, khi ấy lập tức “lòng vỗ sóng”. Em –Anh xuất hiện trong Sang Thu rất tự nhiên như nắng thu buông xuống màu vàng, như cơn gió heo may nhẹ nhàng thổi tới, như ánh trăng thu trong vắt mỗi đêm , Nhưng với một Tình Thu chẳng khác nào dòng sông những khi mưa bão nước lũ tràn về . Ít nhất là từ phía chủ thể Anh cuốn đi.
Em- mùa thu chín mọng
Tỏa hương thơm nồng nàn
Mắt em trời thu biếc
Cho lòng anh đa mang

Bốn câu thơ trả lời cho ai tò mò muốn biết nguyên nhân của những cơn “Sóng vỗ” trong lòng mỗi khi Anh nghĩ tới Em, như tôi!

Em phơi phới nụ xuân hồng? em rực rỡ như sắc hạ? Không, xuân sanh, hạ trưởng để có “Mùa thu chín mọng”. Phải chăng Em dẫu đã bước vào mùa thu của đời người, nhưng chính sự nồng nàn ,đằm thắm của người phụ nữ căng mọng như trái chín ấy? thêm đôi mắt hút hồn như cả bầu trời thu xanh biếc, đã cuốn anh chìm vào đam mê dẫu Anh biết như vậy là mình đã “Đa mang”.

Em chủ thể trong thơ của tác giả Duy Khoát như một nàng thu vậy. Có vị ngọt mùa trái chín, có hương thơm mùa hoa sữa nồng nàn, ẩn chứa tâm hồn bao la của bầu trời mùa thu. Chắc hẳn không chỉ một mình Anh đa mang, Mà có lẽ trước một vẻ đẹp quyến rũ như vậy thì tác giả cũng muốn, nếu tôi là đàn ông hẳn tôi cũng muốn, và không ít đấng mày râu khác cũng muốn chết chìm trong đó chứ không hẳn chỉ “đa mang”trong lòng . Hai chữ Đa Mang liệu có phải nó xuất hiện để gây bão tố cho một bến đậu của thuyền tình Sang Thu?
Nhưng con sông mùa lũ
Ngăn cách ta hai bờ
Chỉ nhìn nhau tiếc nuối
Gieo nỗi buồn cho thơ

Bất kỳ con sông nào, dù lớn hay nhỏ vào mùa lũ đều đáng sợ cả. Hình tượng “Dòng sông mùa lũ” khủng khiếp được tác giả đưa ra, cho nó làm cái việc chẳng đặng đừng và có lẽ cả hai chủ thể Anh và Em cũng đều không muốn “Ngăn cách”.

Dòng nước lũ đã làm tròn bổn phận được giao…Để khi ấy có hai người “nhìn nhau tiếc nuối” và cũng chính cái sự tiếc nuối đã gieo hạt nảy mầm nên “nỗi buồn” của Cây Thơ…Giờ đây có lẽ sau nhiều mùa thu đến rồi đi, lại có thêm “ một mùa thu sang”nữa. Cây Thơ nay vẫn luôn đâm cành, mọc nhánh mỗi ngày mỗi xum xuê. Nhưng vẫn mãi chỉ là những vần thơ buồn. Thơ buồn nhưng chí ít nó cũng là nơi cho Anh có thể gửi gắm những nỗi nhớ, niềm thương của lãng tử phong lưu đã từng ước muốn Đa Mang:
Anh mong thơ thắp lửa
Sẽ xua tan đêm sầu
Thôi thì còn thương nhớ
Là ta còn có nhau

Khổ thơ đầy tâm trạng của chủ thể Anh đã được tác giả Duy Khoát dùng để kết cho Sang Thu . Vẫn biết là “Anh mong” thế, nhưng khi “thơ thắp lửa”bằng hồi ức về Em mà chỉ cần mỗi khi “nghĩ đến” thôi là đã “Lòng sóng vỗ”… Thì ngọn lửa bùng cháy lên liệu có “xua tan được đêm sầu”hay không? Lại là chuyện khác. Kết cục ra sao có lẽ chỉ có chủ thể Anh biết, tác giả biết…Nhưng chữ “Thôi” xuất hiện có phần an ủi cho một tâm hồn nhạy cảm của một Lãng tử “Đa Mang” mà không đèo bòng nổi. Đành tự an ủi mình “Thôi thì còn thương nhớ. Là ta còn có nhau”.

Sang Thu của tác giả Duy Khoát phải chăng ông muốn gửi gắm cảm xúc lúc giao mùa với bâng khuâng, với thao thức cùng cơn sóng lòng dào dạt . Hay nói như nhà thơ Thuận Hữu đó là “Những phút xao lòng”. Nếu vậy thì tác giả ơi!

Mà có trách chi những phút xao lòng
Ai cũng có một thời để yêu và một thời để nhớ
Ai cũng có những phút giây ngoài vợ ngoài chồng
Đừng có trách chi những phút xao lòng (Thuận Hữu)

Vâng, có lẽ Sang Thu vốn chỉ xao lòng thôi, nhưng dấu ấn của Em để lại sau khi Anh trở lại thăng bằng cũng không hề phai nhạt.Nó chỉ ngủ đông trong góc khuất nào đó, Rồi mỗi khi Sang Thu chợt bừng tỉnh làm cho Anh lại phải cố “Cong mình” trong đêm tĩnh lặng mà thao thức….

Sang Thu với góc nhìn phiến diện của cá nhân tôi là như thế !Mong rằng chủ thể Anh và tác giả lượng thứ cho nếu như có sự khác biệt hoặc sai sót.

Sài Gòn 20/10/2014
Huỳnh Xuân Sơn