Đọc VÔ ĐỊNH của Ngô Tuyết Lê

Huỳnh Xuân Sơn cảm nhận tác phẩm Vô Định của tác giả Ngô Tuyết Lê

Đã bao giờ bạn tự hỏi lòng mình rằng đi đâu? về đâu? Rồi cũng lại tự mình không thể trả lời câu hỏi ấy không? Tâm trạng ấy tôi đã từng đôi lần rơi vào! Ngay lúc này tôi gặp và đồng cảm với một thiếu nữ, khi cô gửi gắm một tâm trạng bất an, một tâm hồn trống rỗng vào câu chữ trong bài thơ :

Vô Định

Chầm chậm...
Từng giọt cà phê rơi
Sóng sánh.
Bước thời gian
Lặng lẽ quay về.
Ta...

Đếm nhặt...
Hòng lấp đầy khoảng trống.
Góc tâm hồn.
Cả một khoảng mông lung. (Ngô Tuyết Lê )

Vô Định! Ba mươi hai chữ, ba mươi mốt từ cho một bài thơ phải chăng là quá nhiều, phải chăng là quá ít!

Vô định!
Bất an!
Trống rỗng! Và còn gì nữa đây trong khuôn khổ một bài thơ tình Tự Do.

Vô Định! Được bắt đầu từ lúc chờ đợi từng giọt cà phê rơi? Hay Vô Định và bước chân vô lối dẫn tới nơi quán vắng để ngồi mà gặm nhấm cùng

Chầm chậm...
Từng giọt cà phê rơi
Sóng sánh.
Mâu thuẫn xuất hiện ngay những câu thơ ngắn mở đầu. Chầm chậm... Chầm chậm bao lâu? Mới nhìn "Từng giọt cà phê rơi" Để rồi nhận thấy "sóng sánh" Trong ly! Nếu những giọt cà phê đầu tiên rơi xuống đáy cốc hẳn nhiên không thể "Sóng sánh"! Phải chăng người phục vụ mang cà phê đến lúc nào cũng không hay? Bất an hay trống rỗng? Hoặc giả Vô Định xuất hiện trước để cho ánh mắt nhìn vô cảm trong khoảng thời gian này?

Nhà thơ Thanh Trắc Nguyễn Văn cũng đã viết

Cà phê
Sóng sánh trời quên
Khuấy tan rồi lại hiện tên một người. (Lục Bát Cà Phê)

Có lẽ ở Vô Định người nhìn cà phê sóng sánh cũng có nỗi niềm riêng chăng?

Bước thời gian
Lặng lẽ quay về.
Ta...
Đếm nhặt...
Hòng lấp đầy khoảng trống.
Góc tâm hồn.
Cả một khoảng mông lung.

Vô Định! Trạng thái này có lẽ đã xuất hiện trong tâm trí lâu rồi hoặc nguyên nhân dẫn đến trạng thái này đã ủ mầm, nảy lộc, đơm bông, kết trái, trái chín rơi xuống bủa vây chủ thể trong thơ!

Ngồi trước ly Cà Phê, nghe thời gian chông chênh trở về trên đường ngược gió "lặng lẽ". Ôi cái sự "lặng lẽ quay về" Trong lúc cô đơn, trống rỗng mới đáng sợ làm sao? Để rồi:

Ta...
Đếm nhặt...

Hai dấu ba chấm đi theo đại từ nhân xưng Ta và hai động từ Đếm Nhặt. Cho người đọc cảm nhận rằng Ta trong khoảng thời gian ấy đã cố gắng gom góp, nhặt nhạnh từng ít một, có lẽ là yêu thương trên đường đời, trên đường tình Ta qua."Hòng lấp đầy khoảng trống". Khoảng trống thật đáng sợ của một"Góc tâm hồn". Cũng còn may chưa phải là cả Tâm hồn, để còn có phần mà hy vọng, mà chờ đợi,Ta sớm vượt qua khoảng lặng vô hình mà tác giả gọi nó là "Cả một khoảng mông lung."

Vô Định! Nếu như không có chữ Góc ấy, mà chỉ là Tâm Hồn hoặc thay chữ góc bằng chữ Cả. Có lẽ tia hy vọng mong manh xuất hiện ngay từ đầu của Ta, lúc nhận ra ly cà phê dẫu chầm chậm nhỏ giọt cũng kịp sóng sánh hẳn đã tan biến đi tự bao giờ!

Vô Định! Thật đáng sợ, nhưng vẫn là chữ nhưng trạng thái này rồi sẽ trôi qua cùng quy luật bất biến của thời gian. Vô Định xuất phát có lẽ từ sự hụt hẫng trong tâm hồn, từ sự chông chênh trên đường đời, đường tình. Một góc tâm hồn thương tổn kéo Ta vào trạng thái Vô Định và thấy trước mắt là "Cả khoảng trống mông lung". Biết rằng đã cố gắng gom góp yêu thương để mà lấp cái khoảng trống đáng sợ ấy! Chỉ là hiện tại ngay lúc này chưa lấp được thôi! Chứ không phải là không lấp được.

Ly cà phê đặc sánh còn đây! Ta ơi! hãy khuấy đều và chầm chậm thưởng thức, một chút đắng, một chút chua, một chút thơm, một chút...Một chút... Nhưng chính yếu là Dư vị sau khi uống còn đọng lại rất lâu không hề có vị Đắng dẫu chỉ một chút!

Ly cà phê rồi sẽ cạn, nỗi niềm cũng sẽ vơi. Biển mênh mông là thế vẫn có bờ, Trời lồng lộng vẫn thấy chân. Trạng thái Vô Định này rồi sẽ hết!

Sài Gòn 27/5/2015
Huỳnh Xuân Sơn