Cảm nhận bài thơ Vào Hạ của tác giả Ngọc Lựu

Mùa hạ đến gõ cửa bên thềm đã lâu…Mà hình như lúc này Hạ đang tung tăng trên tàng cây phượng vỹ, bên gốc điệp già, bên những chùm bằng lăng tím nhuộm nỗi nhớ! Hạ gieo niềm vui rộn ràng bằng màu vàng của nắng, màu xanh của trời mây và Hạ cũng khiến biết bao người yêu sự trẻ trung dịu dàng của xuân phải bùi ngùi lưu luyến chia tay…

Tác giả Ngọc Lựu đã viết Vào Hạ để giờ đây ai yêu thích khoảnh khắc giao mùa có thể cùng tôi chiêm ngưỡng và đồng hành với:

Vào Hạ

Tiễn xuân hạ thả ngỡ ngàng
Tháng ba thổn thức thức vội vàng gom mây
Nắng vàng rơi khẽ trên tay
Mưa rào xua nóng cỏ cây hát mừng

Miên man hoa gạo đỏ bừng
Ngút ngàn hoa sữa thơm lừng tóc em
Hoa xoan tím mộng bên thềm
Níu tay với sợi nắng mềm tháng tư

Tiếng Tu hú giục giã như
Say nồng nắng hạ... tương tư gió hoà
Ve sầu ca hát ngân nga
Mừng mùa phượng vỹ xòe hoa rợp trời

Bừng lên sắc thắm gọi mời
Mùa hè lãng mạn cho đời yêu thương
Thiên đường tận hưởng dư hương
Phượng hồng hạ cánh trải đường thênh thang

Bằng lăng tím quyện nhẹ nhàng
Xuyến xao hoa điệp tỏa vàng khắp nơi
Khiến ta nhớ lại một thời
Mộng mơ áo trắng sáng ngời hạ thương (Ngọc Lựu 28/03/2014)

Vào Hạ được tác giả viết bằng thể thơ Lục Bát với những câu từ đơn giản nhằm khắc hoạ buổi giao mùa. Chính là khi tiễn xuân đi và đón hạ về…Với Vào Hạ..Ta nhìn thấy, nghe thấy, cảm thấy và như ôm được trọn khoảnh khắc, khiến trái tim dạt dào cảm xúc của tác giả ngân lên thành những câu thơ.

Vào Hạ chuyên chở những ý thơ, tình thơ, hồn thơ mới, rộng mênh mang và tươi trẻ như chính những hình ảnh khắc hoạ nên Vào Hạ rất thật, rất thơ và rất gần gũi…

Tiễn xuân hạ thả ngỡ ngàng
Tháng ba thổn thức vội vàng gom mây
Nắng vàng rơi khẽ trên tay
Mưa rào xua nóng cỏ cây hát mừng

Vào Hạ không vào đề theo cách thông thường người ta vẫn bắt đầu... Vào Hạ của tác giả Ngọc Lựu lại bắt đầu bằng Tiễn xuân…dẫu chỉ hai từ thôi mà sao nặng tình đến vậy…Hạ nối tiếp ngay bằng việc đem “thả ngỡ ngàng”. Hạ đến là tháng tư, Tháng ba còn vương chút tình của Nàng Bân đan áo cho chồng…Biết là chia tay tiết trời u ám, để đón màu vàng nắng mới. Nhưng tránh làm sao trong lòng thổn thức vơi đầy.

Khổ thơ sống động ở cụm từ “vội vàng gom mây”dọn đường cho nắng mới đầu hè e ấp. Động từ rơi mà là chỉ rơi khẽ …nắng vàng trên tay. Thêm cơn mưa rào tháng ba gọi tiếng hạ hoà ca cùng cây cỏ…

Trời xanh đưa những nét vẽ vào bức hoạ Vào Hạ bằng nắng vàng, mưa rào, gom mây…rồi thả xuống những tiếng hạ báo hiệu cỏ cây reo mừng khi hạ sang.

Miên man hoa gạo đỏ bừng
Ngút ngàn hoa sữa thơm lừng tóc em
Hoa xoan tím mộng bên thềm
Níu tay với sợi nắng mềm tháng tư

Mặt đất quanh ta tiễn xuân bằng “hoa gạo” xa chút nữa là “hoa sữa”. Hình như hoa sữa còn vương trên mái tóc ai đó nữa kìa! Và, rồi bên thềm hoa xoan cũng vừa dệt xong tấm thảm màu tím để cùng “níu tay với sợi nắng mềm tháng tư”.

Khoảnh khắc giao mùa với hình ảnh “sợi nắng mềm” nhằm diễn tả cái nắng mới đầu mùa hạ mới đẹp làm sao? ..

Tiếng tu hú giục giã như
Say nồng nắng hạ..tương tư gió hoà
Ve sầu ca hát ngân nga
Mừng mùa phượng vĩ xòe hoa rợp trời


Bừng lên sắc thắm gọi mời
Mùa hè lãng mạn cho đời yêu thương
Thiên đường tận hưởng dư hương
Phượng hồng hạ cánh trải đường thênh thang.

Tiếng hè về báo hiệu bằng tiếng chim tu hú. Tiếng ve sầu và màu nắng lửa, màu phượng đỏ. Với tác giả là một khúc ca “lãng mạn cho đời yêu thương”. Và, mùa hè còn là “thiên đường”…một câu thơ gợi mở ý tưởng lạ..thật đẹp và rất sống động, nhằm diễn tả sự rực rỡ của mùa hạ khi hoa phượng mãn khai buông cánh. Tác giả cảm nhận “Phượng hồng hạ cánh trải đường thênh thang”.

Tố Hữu cũng từng viết những âm thanh báo hè về:

“Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân ( Tố Hữu).

Khi khắp nơi dậy tiếng ve và phượng bung sắc đỏ trời. Bắt đầu là lúc bằng lăng e ấp khoe sắc tím cùng những chùm hoa điệp vàng. Đó cũng là những dấu hiệu mùa hạ trong Vào Hạ:

Bằng lăng tím quyện nhẹ nhàng
Xuyến xao hoa điệp tỏa vàng khắp nơi
Khiến ta nhớ lại một thời
Mộng mơ áo trắng sáng ngời hạ thương

Dù không muốn thì khổ thơ kết cũng hiện diện cùng một chút nhẹ nhàng màu tím nhớ thương của bằng lăng. Một chút xuyến xao tuổi hồng theo những bông điệp vàng đây đó…Tất cả, tất cả, bầu trời, mặt đất, nắng, gió, cỏ, cây, chim muông và câu chữ cùng tiếng nhạc lòng ngân nga theo dàn đồng ca mùa hạ. Đã đưa ta đồng hành cùng tác giả tới hai câu kết. Có lẽ tất cả ấy cũng chính là nỗi lòng của tác giả chăng? Hình như là vậy… làm sao tránh được nỗi nhớ “một thời. Chưa xa lắm đâu, thủa “mộng mơ áo trắng…”. Vẫn gần bên ta như bao mùa “hạ thương” đã qua và vừa tới!

Bài thơ Vào Hạ có rất nhiều câu thơ gợi ý thơ rộng sâu và đẹp như:

Tiễn xuân hạ thả ngỡ ngàng
Tháng ba thổn thức vội vàng gom mây
Nắng vàng rơi nhẹ trên tay.
Níu tay với sợi nắng mềm tháng tư
Phượng hồng hạ cánh trải đường thênh thang...

Bấy nhiêu câu thơ hay trong một bài thơ là sự thành công của tác giả. Thơ lục bát rất dễ viết, nhưng thật khó cho những ý thơ thật sâu và thật rộng trú ngụ…Ở Vào Hạ tác giả Ngọc Lựu đã mang đến rất nhiều hình ảnh: Nắng vàng, Hoa gạo, hoa sữa, hoa xoan, Hoa phượng, bằng lăng, hoa điệp vàng, mưa rào…Cùng những âm thanh đặc trưng như tiếng chim tu hú, tiếng ve của mùa hạ, qua những câu thơ có sức gợi mở rất lớn….

Vào Hạ là một trong những bài thơ mà tôi rất thích bởi có rất nhiều câu thơ hay và nhiều hình ảnh đặc trưng cho mùa hạ..gợi nhớ.

Nhiều! nhưng bố cục hài hoà và không thừa….Mong rằng tác giả và bạn đọc bỏ qua  thiếu sót nếu có trong bài cảm nhận này.


Sài Gòn 10/6/2014
Huỳnh Xuân Sơn